Mes slijpen:
Een bot mes zorgt eerder voor verwondingen omdat je meer kracht op het mes zult uitoefenen en
daardoor de controle over het mes kunt verliezen.
Sommige mensen werpen met hun messen naar een prooi. Of maken een speer ervan om te gooien.
Niet doen! zo kunt u uw mes beschadigen!
Slijpstenen zijn er al sinds de oudheid Men gebruikte ze om gereedschappen, messen, dolken, bijlen en om zwaarden
te slijpen en scherpen te krijgen. Het wetten gebeurt met een wetsteen.
Met dit uiterst fijnkorrelig gesteente maakt men een snede vlijmscherp.
Een bot mes zorgt eerder voor verwondingen omdat je meer kracht op het mes zult uitoefenen en
daardoor de controle over het mes kunt verliezen.
Sommige mensen werpen met hun messen naar een prooi. Of maken een speer ervan om te gooien.
Niet doen! zo kunt u uw mes beschadigen!
Slijpstenen zijn er al sinds de oudheid Men gebruikte ze om gereedschappen, messen, dolken, bijlen en om zwaarden
te slijpen en scherpen te krijgen. Het wetten gebeurt met een wetsteen.
Met dit uiterst fijnkorrelig gesteente maakt men een snede vlijmscherp.
Onderhoud van je mes:
Slijpen op steen:
Zandsteen is door zijn korrelige textuur een zeer geschikt gesteente om als slijpsteen te dienen.
Bij verschillende opgravingen van nederzettingen uit de ijzertijd komen vaak allerlei typen slijp en wetstenen te voorschijn.
Men gebruikte vooral lokaal gevonden zwerfstenen met een geschikte korreling zoals graniet en zandsteen.
Maar vooral de zandsteen in verschillende korrelgroottes werd gebruikt.
Bij wetstenen, die voor het fijnere werk gebruikt werden, is het kwartsgehalte van het gesteente van groot belang.
Kwarts is relatief hard. Wetstenen bestaan er in tientallen soorten.
Vooral typen die deels uit fijnverdeelde kwarts bestaan, zijn voor het nascherpen van messen en beitels bijzonder geschikt.
Tegenwoordig gebruiken we aangekochte slijpstenen.
Er zijn slijpstenen die u moet onderdompelen in water ( wetsteen) Bij sommige moet u slijp olie gebruiken.
Andere ( zoals de diamant slijpstenen ) moet u niets gebruiken. Vraag hierover aan uw verkoper over het type slijpsteen.
Soorten hardheid van de slijpsteen:
Slijpstenen met een grove korrel (ca. 100 tot 400) zijn zeer geschikt voor het scherp maken van messen die erg bot zijn.
Door de grove korrel krijgt u het mes blad snel weer in de juiste vorm.
Scherp houden / Fijn slijpen
Fijnere Japanse waterstenen (korrel 600 tot 1000) zijn bij uitstek geschikt om
het mes blad scherp te houden en om ze met een grovere korrel zijn voor geslepen een fijnere afwerking te geven.
De scherpte die behaald wordt is voldoende en is vaak hoger dan messen die nieuw uit de fabriek komen.
Polijsten
Met heel fijne stenen (korrel 3000 tot 10000) kan het mes blad gepolijst worden.
Hierdoor kan een mes scheermes scherp worden gemaakt en blijven ze bovendien nog langer scherp.
Het is wel aan te bevelen messen eerst met een grovere korrel te slijpen omdat de fijne steen zeer weinig materiaal afnemen.
Slijpen op steen:
Zandsteen is door zijn korrelige textuur een zeer geschikt gesteente om als slijpsteen te dienen.
Bij verschillende opgravingen van nederzettingen uit de ijzertijd komen vaak allerlei typen slijp en wetstenen te voorschijn.
Men gebruikte vooral lokaal gevonden zwerfstenen met een geschikte korreling zoals graniet en zandsteen.
Maar vooral de zandsteen in verschillende korrelgroottes werd gebruikt.
Bij wetstenen, die voor het fijnere werk gebruikt werden, is het kwartsgehalte van het gesteente van groot belang.
Kwarts is relatief hard. Wetstenen bestaan er in tientallen soorten.
Vooral typen die deels uit fijnverdeelde kwarts bestaan, zijn voor het nascherpen van messen en beitels bijzonder geschikt.
Tegenwoordig gebruiken we aangekochte slijpstenen.
Er zijn slijpstenen die u moet onderdompelen in water ( wetsteen) Bij sommige moet u slijp olie gebruiken.
Andere ( zoals de diamant slijpstenen ) moet u niets gebruiken. Vraag hierover aan uw verkoper over het type slijpsteen.
Soorten hardheid van de slijpsteen:
Slijpstenen met een grove korrel (ca. 100 tot 400) zijn zeer geschikt voor het scherp maken van messen die erg bot zijn.
Door de grove korrel krijgt u het mes blad snel weer in de juiste vorm.
Scherp houden / Fijn slijpen
Fijnere Japanse waterstenen (korrel 600 tot 1000) zijn bij uitstek geschikt om
het mes blad scherp te houden en om ze met een grovere korrel zijn voor geslepen een fijnere afwerking te geven.
De scherpte die behaald wordt is voldoende en is vaak hoger dan messen die nieuw uit de fabriek komen.
Polijsten
Met heel fijne stenen (korrel 3000 tot 10000) kan het mes blad gepolijst worden.
Hierdoor kan een mes scheermes scherp worden gemaakt en blijven ze bovendien nog langer scherp.
Het is wel aan te bevelen messen eerst met een grovere korrel te slijpen omdat de fijne steen zeer weinig materiaal afnemen.
Mes slijpen:
Voor het wetten is slurry handig, deze krijgt u tijdens het slijpen.
Tijdens het slijpen krijgt u een donkeren pasta op uw slijpsteen : slurry.
Ook kunt u kleine stenen kopen waarmee u over uw slijpsteen gaat om nog sneller en meer slurry te krijgen.
Afspoelen van de wetsteen tijdens het slijpen word dus daarom niet gedaan
Het slijpen zelf:
1. Neem een wetsteen met een fijne en een grove kant, doorweek hem met water of gebruik slijpolie.
2. De slijphoek die het best neemt is tussen de 15 en 20 graden
( in het algemeen voelt u zelf de hoek als u het mes licht kantelt op de slijpsteen ).
3.Begin met de grove kant van het slijpsteentje, haal het mes met een snijdende beweging over het wetsteen doe dit 10 keer aan een kant.
Voor het wetten is slurry handig, deze krijgt u tijdens het slijpen.
Tijdens het slijpen krijgt u een donkeren pasta op uw slijpsteen : slurry.
Ook kunt u kleine stenen kopen waarmee u over uw slijpsteen gaat om nog sneller en meer slurry te krijgen.
Afspoelen van de wetsteen tijdens het slijpen word dus daarom niet gedaan
Het slijpen zelf:
1. Neem een wetsteen met een fijne en een grove kant, doorweek hem met water of gebruik slijpolie.
2. De slijphoek die het best neemt is tussen de 15 en 20 graden
( in het algemeen voelt u zelf de hoek als u het mes licht kantelt op de slijpsteen ).
3.Begin met de grove kant van het slijpsteentje, haal het mes met een snijdende beweging over het wetsteen doe dit 10 keer aan een kant.
4. En ook 10 keer aan de andere kant van het mes.
5. Neem nu de fijne kant van het slijpsteentje, haal het mes met een snijdende beweging over het wetsteen doe dit 10 keer aan een kant.
6. let erop dat u het uiteinde van het mes ook slijpt.
5. Neem nu de fijne kant van het slijpsteentje, haal het mes met een snijdende beweging over het wetsteen doe dit 10 keer aan een kant.
6. let erop dat u het uiteinde van het mes ook slijpt.
7. Haal het mes ( op dezelfde manier ) heen en weer over een leren riem (ook wel aanzetten genoemd),
ongeveer een 40 keer aan beide kanten.
Hierdoor wordt het snijvlak harder en worden loszittende metaaldeeltjes verwijderd.
(dit doe je ook met je keukenmessen door over de stalen baar te gaan) Het zal hierdoor ook vlijmscherp worden.
De riem kunt u insmeren met: tandpasta, hout as, alles waar een textuur in zit.
8. Blaas het stof weg en dan goed inwrijven met een olie (Balistol olie) of met tuff cloth.
Ideaal voor als je het mes een tijd niet meer gaat gebruiken of voor messen van carbon staal.
Tip:
Je mes aanpassen zodat het bij u past: Patina
Dit gaat alleen bij messen die roesten (carbon staal).
U maakt uw mes schoon ( geen vinger afdrukken ).
U maakt met gewone mosterd een patroon op het mes ( naar eigen keuze.) laten inwerken ( half uur tot 1 uurtje ) afwrijven.
En u heeft een motief naar uw eigen keuze.
Of u kunt het in azijn dompelen. Na enkel uren kleurt het mes donkerder van kleur.
Gewoon de azijn afwrijven. Hierdoor komt er een roestbeschermende laag over.
Let wel op uw mes word donkerder tot zelfs zwart!!!
ongeveer een 40 keer aan beide kanten.
Hierdoor wordt het snijvlak harder en worden loszittende metaaldeeltjes verwijderd.
(dit doe je ook met je keukenmessen door over de stalen baar te gaan) Het zal hierdoor ook vlijmscherp worden.
De riem kunt u insmeren met: tandpasta, hout as, alles waar een textuur in zit.
8. Blaas het stof weg en dan goed inwrijven met een olie (Balistol olie) of met tuff cloth.
Ideaal voor als je het mes een tijd niet meer gaat gebruiken of voor messen van carbon staal.
Tip:
Je mes aanpassen zodat het bij u past: Patina
Dit gaat alleen bij messen die roesten (carbon staal).
U maakt uw mes schoon ( geen vinger afdrukken ).
U maakt met gewone mosterd een patroon op het mes ( naar eigen keuze.) laten inwerken ( half uur tot 1 uurtje ) afwrijven.
En u heeft een motief naar uw eigen keuze.
Of u kunt het in azijn dompelen. Na enkel uren kleurt het mes donkerder van kleur.
Gewoon de azijn afwrijven. Hierdoor komt er een roestbeschermende laag over.
Let wel op uw mes word donkerder tot zelfs zwart!!!
De strop en de compound gebruiken:
Deze stap doet u om het mes scheermes scherp te krijgen.
U neemt een plankje en lijmt hierop een stuk leer.
Als dit volledig droog is kunt u beginnen. Eerst moet u het leer schoonmaken.
Neem wat alcohol en wrijf hiermee over het leer, dit neemt veel vuil weg.
Dan gaat u met een zeer zacht stuk schuurpapier en maakt u het leer volledig zuiver.
Deze stap doet u om het mes scheermes scherp te krijgen.
U neemt een plankje en lijmt hierop een stuk leer.
Als dit volledig droog is kunt u beginnen. Eerst moet u het leer schoonmaken.
Neem wat alcohol en wrijf hiermee over het leer, dit neemt veel vuil weg.
Dan gaat u met een zeer zacht stuk schuurpapier en maakt u het leer volledig zuiver.
Na deze stap wrijft u de compound snel en stevig op het leer. Het ziet er uit als of u lijnen op het leer hebt getekend:
Verwarm nu het leer op de radiator of boven een vuur (laat wel niet het leer verbranden hiermee ), zodat de compound zal smelten en zodat u het mooi kunt uitsmeren met een stuk papieren doek.
Als de compound afvalt, heeft u niet genoeg verhit. Als u werkt met compound pasta moet u dit niet doen.
De pasta kunt u met uw vingeren op het leer wrijven. Het moet maar een dunne laag compound zijn.
Als de compound afvalt, heeft u niet genoeg verhit. Als u werkt met compound pasta moet u dit niet doen.
De pasta kunt u met uw vingeren op het leer wrijven. Het moet maar een dunne laag compound zijn.
Als u het goed doet, voelt de strop glibberig aan.
De strop gebruiken is als het slijpen maar juist andersom.
De snijkant van het mes wijst altijd van u af en u trek de achterkant van het mes naar je toe.
Zo zorgt u dat het mes niet in het leer snijdt. Denk eraan dat u telt hoeveel keer u over de strop gaat.
Want als u de andere kant van het mes doet moet dit evenveel keer over de strop.
Er is ook slijppasta die u gewoon op uw strop kunt smeren zoals de Tormek slijppasta
Slijpstenen zijn leverbaar in diverse korrelgroottes.
Hoe hoger het getal, hoe fijner de slijpkorrel en hoe scherper het resultaat.
Dit is dus ook met slijppasta, Bruine pasta is grof en witte is voor fijne afwerking.
Het eindresultaat is een scheermes scherpe snede.
Een van de bekendste soorten wetsteen komt sinds jaar en dag uit België.
Het is ‘Belgisch brok’ ofwel coticule. Het is een licht- en vaak tweekleurig, leisteenachtig gesteente dat bij Vielsalm in de Belgische Ardennen wordt gewonnen. Het gesteente waaruit coticule wordt gezaagd komt voor in dikten tot 25cm.
Coticule is bijzonder geschikt om keukenmessen, scheermessen e.d. vlijmscherp te maken.
De strop gebruiken is als het slijpen maar juist andersom.
De snijkant van het mes wijst altijd van u af en u trek de achterkant van het mes naar je toe.
Zo zorgt u dat het mes niet in het leer snijdt. Denk eraan dat u telt hoeveel keer u over de strop gaat.
Want als u de andere kant van het mes doet moet dit evenveel keer over de strop.
Er is ook slijppasta die u gewoon op uw strop kunt smeren zoals de Tormek slijppasta
Slijpstenen zijn leverbaar in diverse korrelgroottes.
Hoe hoger het getal, hoe fijner de slijpkorrel en hoe scherper het resultaat.
Dit is dus ook met slijppasta, Bruine pasta is grof en witte is voor fijne afwerking.
Het eindresultaat is een scheermes scherpe snede.
Een van de bekendste soorten wetsteen komt sinds jaar en dag uit België.
Het is ‘Belgisch brok’ ofwel coticule. Het is een licht- en vaak tweekleurig, leisteenachtig gesteente dat bij Vielsalm in de Belgische Ardennen wordt gewonnen. Het gesteente waaruit coticule wordt gezaagd komt voor in dikten tot 25cm.
Coticule is bijzonder geschikt om keukenmessen, scheermessen e.d. vlijmscherp te maken.
Slijpen onderweg:
Hier onder een kleine base camp slijpkit: |
Berkenzwam als strop: Vroeger werd deze schelpvormige zwam gebruikt om scheermessen te slijpen. Daarbij kun je de witte onderkant perfect als pleister gebruiken. De Berkenzwam verschijnt in het voorjaar en verdwijnt meestal weer na de eerste nachtvorst in de herfst. Snij de zwam doormidden. Doe een beetje klei op één van de snijvlakken en wrijf het in met water. Als de klei droog en de zwam hard word? Gewoon even nat maken en u kunt terug wetten. |
Dit is een redelijk klein en handig slijpsysteem van het merk Worksharp.
Diverse grids, Diamand stenen, ceramische slijpers en strop.
Ook hier ziet u hoe u extra voorbereid kunt zijn. Een deel van de slijpkit is hol. Hierin zit tondel en een extra firesteel.
Diverse grids, Diamand stenen, ceramische slijpers en strop.
Ook hier ziet u hoe u extra voorbereid kunt zijn. Een deel van de slijpkit is hol. Hierin zit tondel en een extra firesteel.
DC slijpstenen:
De DC3 en DC4 slijpstenen zijn ongelofelijk handig en goed.
Het nadeel is: u moet handig zijn en opletten om niet in uw vingers te snijden tijdens het slijpen.
Een oplossing voor kleine slijpstenen is dit:
U neemt een stok en markeert waar de slijpsteen moet komen.
Dan maakt u ( iets kleiner want u kunt altijd meer wegsnijden ) een brede U.
Hierin kunt u dan de slijpsteen klemmen.
De DC3 en DC4 slijpstenen zijn ongelofelijk handig en goed.
Het nadeel is: u moet handig zijn en opletten om niet in uw vingers te snijden tijdens het slijpen.
Een oplossing voor kleine slijpstenen is dit:
U neemt een stok en markeert waar de slijpsteen moet komen.
Dan maakt u ( iets kleiner want u kunt altijd meer wegsnijden ) een brede U.
Hierin kunt u dan de slijpsteen klemmen.
Verschillende snijvlakvormen:
De meest voorkomende snijvlakvormen zijn: flat grind, saber grind, chisel (beitel) grind en convex grind.
Nu wat is dit juist allemaal?
Op de afbeelding hieronder ziet u van links naar rechts de diverse soorten.
Hieronder staan de meestvoorkomende besproken.
Flat grind
De flat grind de enige is waarbij de hoek vanaf de rugkant van het mes tot aan de snede volledig hetzelfde is.
Vandaar ook de naam “flat grind”: het is een mes met een vlakke snede
Saber grind
De snede van een saber grind lemmet verschilt niet veel van een flat grind.
Het verschil ontstaat echter halverwege vanaf de snede naar de rug van het lemmet.
Bij een flat grind lemmet loopt de bij de snede ingezette lijn gewoon door tot aan de rug van het lemmet,
terwijl diezelfde lijn bij een saber grind lemmet maar tot halverwege het lemmet loopt.
Chisel grind
Wat direct opvalt, is dat de chisel (beitel) grind de enige is waarbij het mes
aan 1 zijde vanaf de rugkant tot aan de snede volledig rechtdoor loopt.
Aan de andere zijde loopt het mes door tot vlak voor de snede,
en vanaf dat punt loopt het met een scherpe knik rechtdoor naar de snijkant van het lemmet.
Dat maakt het slijpen relatief eenvoudig:
u hoeft alleen de schuine kant maar echt te slijpen, want aan de vlakke kant zult u hooguit wat oneffenheden verwijderen.
Convex grind
Dit is het enige slijppatroon waarbij geen rechte lijnen ontstaan.
Bij een full convex grind mes heeft het lemmet vanaf de rugkant naar de snede een licht bol verloop.
Hier komt ook de naam: convex vandaan.
Door deze kromming wordt een minimum aan materiaal verwijderd, waardoor het lemmet sterk en vlijmscherp is.
De meest voorkomende snijvlakvormen zijn: flat grind, saber grind, chisel (beitel) grind en convex grind.
Nu wat is dit juist allemaal?
Op de afbeelding hieronder ziet u van links naar rechts de diverse soorten.
Hieronder staan de meestvoorkomende besproken.
Flat grind
De flat grind de enige is waarbij de hoek vanaf de rugkant van het mes tot aan de snede volledig hetzelfde is.
Vandaar ook de naam “flat grind”: het is een mes met een vlakke snede
Saber grind
De snede van een saber grind lemmet verschilt niet veel van een flat grind.
Het verschil ontstaat echter halverwege vanaf de snede naar de rug van het lemmet.
Bij een flat grind lemmet loopt de bij de snede ingezette lijn gewoon door tot aan de rug van het lemmet,
terwijl diezelfde lijn bij een saber grind lemmet maar tot halverwege het lemmet loopt.
Chisel grind
Wat direct opvalt, is dat de chisel (beitel) grind de enige is waarbij het mes
aan 1 zijde vanaf de rugkant tot aan de snede volledig rechtdoor loopt.
Aan de andere zijde loopt het mes door tot vlak voor de snede,
en vanaf dat punt loopt het met een scherpe knik rechtdoor naar de snijkant van het lemmet.
Dat maakt het slijpen relatief eenvoudig:
u hoeft alleen de schuine kant maar echt te slijpen, want aan de vlakke kant zult u hooguit wat oneffenheden verwijderen.
Convex grind
Dit is het enige slijppatroon waarbij geen rechte lijnen ontstaan.
Bij een full convex grind mes heeft het lemmet vanaf de rugkant naar de snede een licht bol verloop.
Hier komt ook de naam: convex vandaan.
Door deze kromming wordt een minimum aan materiaal verwijderd, waardoor het lemmet sterk en vlijmscherp is.
Hoe de messen slijpen in de juiste vorm? ( diverse manieren):
Saber grind mes
Bij een saber grind lemmet moet men op zoek gaan naar de juiste slijphoek.
De slijphoek zal bij een saber grind lemmet altijd wat groter zijn, maar de juiste slijphoek verschilt weer mes per mes.
Om erachter te komen wat voor uw mes de ideale slijphoek is,
kunt u kleine cirkelbewegingen maken met uw mes terwijl u het over de slijpsteen haalt.
Op die manier krijgt een u gevoel voor het mes, waardoor u beter de juiste slijphoek kunt bepalen.
Inspecteer tijdens het slijpen regelmatig de snede van uw mes.
Wanneer er kleine krasjes of slijtplekjes ontstaan voorbij de snede van het lemmet, is uw slijphoek te klein.
Wanneer de snede van uw mes af lijkt te vlakken, is uw slijphoek te groot.
Het vergt enig geduld om de juiste slijphoek te vinden maar dit levert u dan wel een scherp mes op.
Flat grind mes
Een flat grind mes is relatief eenvoudig te slijpen:
door de vlakke snede hoeft u eigenlijk maar op 1 ding echt te letten, en dat is het slijpen onder een constante hoek.
De slijphoek bij een flat grind lemmet moet kleiner zijn: u moet het mes dus platter houden,
zo ongeveer op 15 graden ten opzichte van de slijpsteen. Zolang u het lemmet vlot onder de juiste hoek houdt,
is het gewoon het mes rustig over de slijpsteen te halen. Zorg dat u beide kanten evenveel aandacht geeft
en neem ook de punt goed mee.
Hoelang uw mes scherp blijft, is afhankelijk van hoe vaak u uw mes gebruikt en wat u er precies mee doet.
Een extra voordeel van het feit dat flat grind messen eenvoudig te slijpen zijn.
Convex grind mes
Het bolle verloop van het snijvlak zorgt ervoor dat het contact tussen een convex grind mes
en een slijpsteen anders is dan met bijvoorbeeld een flat grind mes.
Er geldt niet 1 bepaalde hoek die perfect is om een convex grind mes mee te slijpen.
In plaats daarvan dient de hoek waaronder het mes de slijpsteen raakt, te variëren.
Er zijn verschillende manieren om dit te doen.
De belangrijkste overeenkomst tussen al deze manieren is het feit dat het materiaal waarmee u uw convex grind mes slijpt,
mee moet geven om de bolvormige snede intact te houden. Dit wil niet zeggen dat het materiaal zelf flexibel moet zijn,
maar uw slijpmateriaal moet ook niet op een harde ondergrond liggen. Anders houdt u een flat grind mes over.
Dit komt door de kromming van de snede, die u moet volgen. Wanneer u ervoor kiest om een (harde) slijpsteen te gebruiken,
hou die dan in 1 hand, terwijl u het mes met de andere hand over de slijpsteen haalt.
Uw hand zal vanzelf iets, waardoor het eenvoudiger is om de convex snede intact te houden.
Een gemakkelijkere manier is een muismatje met diverse korrels schuurpapier.
Het matje zal wat indrukken tijdens het slijpen en dit geeft een een mooie convex.
Chisel grind mes
De eenvoudigste methode om een chisel grind mes te slijpen, is om eerst het schuine vlak bij te werken,
daarna het mes om te draaien en dan de snede vanaf de andere kant heel licht te slijpen.
Het gaat er bij het slijpen van de vlakke kant uitsluitend om dat u eventuele oneffenheden verwijdert.
U hoeft het lemmet vanaf de vlakke kant niet "extra scherp" te maken.
Erger nog: als u vanaf de vlakke kant teveel materiaal weg slijpt, wordt het mes juist minder scherp.
Zoals een echte beitel ontleent het mes zijn scherpte aan een schuin vlak en een recht vlak.
Een ander punt bij het slijpen van een chisel grind mes is dat u voor het slijpen van het schuine vlak een vaste hoek aanhoudt,
want anders kan er een ongewenste kromming ontstaan.
Saber grind mes
Bij een saber grind lemmet moet men op zoek gaan naar de juiste slijphoek.
De slijphoek zal bij een saber grind lemmet altijd wat groter zijn, maar de juiste slijphoek verschilt weer mes per mes.
Om erachter te komen wat voor uw mes de ideale slijphoek is,
kunt u kleine cirkelbewegingen maken met uw mes terwijl u het over de slijpsteen haalt.
Op die manier krijgt een u gevoel voor het mes, waardoor u beter de juiste slijphoek kunt bepalen.
Inspecteer tijdens het slijpen regelmatig de snede van uw mes.
Wanneer er kleine krasjes of slijtplekjes ontstaan voorbij de snede van het lemmet, is uw slijphoek te klein.
Wanneer de snede van uw mes af lijkt te vlakken, is uw slijphoek te groot.
Het vergt enig geduld om de juiste slijphoek te vinden maar dit levert u dan wel een scherp mes op.
Flat grind mes
Een flat grind mes is relatief eenvoudig te slijpen:
door de vlakke snede hoeft u eigenlijk maar op 1 ding echt te letten, en dat is het slijpen onder een constante hoek.
De slijphoek bij een flat grind lemmet moet kleiner zijn: u moet het mes dus platter houden,
zo ongeveer op 15 graden ten opzichte van de slijpsteen. Zolang u het lemmet vlot onder de juiste hoek houdt,
is het gewoon het mes rustig over de slijpsteen te halen. Zorg dat u beide kanten evenveel aandacht geeft
en neem ook de punt goed mee.
Hoelang uw mes scherp blijft, is afhankelijk van hoe vaak u uw mes gebruikt en wat u er precies mee doet.
Een extra voordeel van het feit dat flat grind messen eenvoudig te slijpen zijn.
Convex grind mes
Het bolle verloop van het snijvlak zorgt ervoor dat het contact tussen een convex grind mes
en een slijpsteen anders is dan met bijvoorbeeld een flat grind mes.
Er geldt niet 1 bepaalde hoek die perfect is om een convex grind mes mee te slijpen.
In plaats daarvan dient de hoek waaronder het mes de slijpsteen raakt, te variëren.
Er zijn verschillende manieren om dit te doen.
De belangrijkste overeenkomst tussen al deze manieren is het feit dat het materiaal waarmee u uw convex grind mes slijpt,
mee moet geven om de bolvormige snede intact te houden. Dit wil niet zeggen dat het materiaal zelf flexibel moet zijn,
maar uw slijpmateriaal moet ook niet op een harde ondergrond liggen. Anders houdt u een flat grind mes over.
Dit komt door de kromming van de snede, die u moet volgen. Wanneer u ervoor kiest om een (harde) slijpsteen te gebruiken,
hou die dan in 1 hand, terwijl u het mes met de andere hand over de slijpsteen haalt.
Uw hand zal vanzelf iets, waardoor het eenvoudiger is om de convex snede intact te houden.
Een gemakkelijkere manier is een muismatje met diverse korrels schuurpapier.
Het matje zal wat indrukken tijdens het slijpen en dit geeft een een mooie convex.
Chisel grind mes
De eenvoudigste methode om een chisel grind mes te slijpen, is om eerst het schuine vlak bij te werken,
daarna het mes om te draaien en dan de snede vanaf de andere kant heel licht te slijpen.
Het gaat er bij het slijpen van de vlakke kant uitsluitend om dat u eventuele oneffenheden verwijdert.
U hoeft het lemmet vanaf de vlakke kant niet "extra scherp" te maken.
Erger nog: als u vanaf de vlakke kant teveel materiaal weg slijpt, wordt het mes juist minder scherp.
Zoals een echte beitel ontleent het mes zijn scherpte aan een schuin vlak en een recht vlak.
Een ander punt bij het slijpen van een chisel grind mes is dat u voor het slijpen van het schuine vlak een vaste hoek aanhoudt,
want anders kan er een ongewenste kromming ontstaan.
Messen hardheid: Informatie
Harden:
Als je vloeibaar staal langzaam verhit, zullen de atomen zich bij verschillende tempraturen verschillend gaan rangschikken
(Boven 200 °C ).
Tussen zo'n 200 °C en 700 °C, vormen zich vormen zich ferriet kristallen
Ferritisch staal is zacht en taai. Het wordt gebruikt als constructiestaal.
Boven 700 °vormen de ijzeratomen zich tot austeniet kristallen.
Dit is het staal dat we moeten hebben voor gereedschappen te maken.
Door het staal dan snel af te koelen tot beneden 200 °C (door onderdompeling in water of olie) krijg je gehard staal.
Voor de mensen die zelf smeden staat hier onder de Temperings kleuren:
Harden:
Als je vloeibaar staal langzaam verhit, zullen de atomen zich bij verschillende tempraturen verschillend gaan rangschikken
(Boven 200 °C ).
Tussen zo'n 200 °C en 700 °C, vormen zich vormen zich ferriet kristallen
Ferritisch staal is zacht en taai. Het wordt gebruikt als constructiestaal.
Boven 700 °vormen de ijzeratomen zich tot austeniet kristallen.
Dit is het staal dat we moeten hebben voor gereedschappen te maken.
Door het staal dan snel af te koelen tot beneden 200 °C (door onderdompeling in water of olie) krijg je gehard staal.
Voor de mensen die zelf smeden staat hier onder de Temperings kleuren:
Temperen:
Na dat een stuk staal gehard is, is het te breekbaar om te gebruiken en moet het getemperd worden.
Bij het temperen wordt het staal gedurende een paar uur verwarmd tot een 200-300 °C.
De tijdsduur is hierbij moeilijk omdat het staal steeds zachter zal worden als u het te lang verhit.
Na dat een stuk staal gehard is, is het te breekbaar om te gebruiken en moet het getemperd worden.
Bij het temperen wordt het staal gedurende een paar uur verwarmd tot een 200-300 °C.
De tijdsduur is hierbij moeilijk omdat het staal steeds zachter zal worden als u het te lang verhit.
Rockwell test:
De hardheid van staal wordt gemeten door een punt voorwerp met een kracht
tegen het staal te drukken en de grootte van de afdruk op te meten ( rockwell testers ).
De hardheid bij staal wordt uitgedrukt in Rockwell C, vaak afgekort als HRC.
Welke soorten hardheid zijn er:
tot 52 HRC: Te zacht voor messen
52-54 HRC: Vrij zacht staal, redelijke kwaliteit ( goedkopere messen )
54-56 HRC: De hardheid van een goedkoop koksmes. Het staal is voldoende hard voor gebruik in de keuken,
maar het moet vaak gescherpt worden met het aanzet staal om scherp te blijven, ze zijn wel makkelijk te slijpen.
56-58 HRC: Hardheid die bij professionele koksmessen. Deze blijven voor keuken gebruik lang scherp en zijn makkelijk te slijpen.
58-60 HRC: Hardheid van de betere zakmessen zoals die van Spyderco, Cold Steel, fallkniven en Buck.
Deze messen blijven aanzienlijk langer scherp dan goedkopere messen, maar zijn wel een stuk moeilijker te slijpen.
60-62 HRC: Messen met deze hardheid blijven zeer lang scherp, maar er is kans op breekbaarheid en ze zijn moeilijk te slijpen.
63-66 HRC: Er zijn dus messen verkrijgbaar met hardheden tot 66 HRC.
Maar deze messen zult u niet kunnen gebruiken als outdoor mes omdat deze zeer snel breken en supersnel roesten.
tegen het staal te drukken en de grootte van de afdruk op te meten ( rockwell testers ).
De hardheid bij staal wordt uitgedrukt in Rockwell C, vaak afgekort als HRC.
Welke soorten hardheid zijn er:
tot 52 HRC: Te zacht voor messen
52-54 HRC: Vrij zacht staal, redelijke kwaliteit ( goedkopere messen )
54-56 HRC: De hardheid van een goedkoop koksmes. Het staal is voldoende hard voor gebruik in de keuken,
maar het moet vaak gescherpt worden met het aanzet staal om scherp te blijven, ze zijn wel makkelijk te slijpen.
56-58 HRC: Hardheid die bij professionele koksmessen. Deze blijven voor keuken gebruik lang scherp en zijn makkelijk te slijpen.
58-60 HRC: Hardheid van de betere zakmessen zoals die van Spyderco, Cold Steel, fallkniven en Buck.
Deze messen blijven aanzienlijk langer scherp dan goedkopere messen, maar zijn wel een stuk moeilijker te slijpen.
60-62 HRC: Messen met deze hardheid blijven zeer lang scherp, maar er is kans op breekbaarheid en ze zijn moeilijk te slijpen.
63-66 HRC: Er zijn dus messen verkrijgbaar met hardheden tot 66 HRC.
Maar deze messen zult u niet kunnen gebruiken als outdoor mes omdat deze zeer snel breken en supersnel roesten.
Enkele staalsoorten:
440A/B/C
Vroeger erg veel gebruikt, maar nu een beetje voorbijgestreefd.
Behalve voor messen die veel in contact komen met water en dan vooral zeewater.
Vaak gebruikt in wat goedkopere messen ( Herbertz ).
AUS6/8
Een erg goede staalsoort die zich kenmerkt door de combinatie van voldoende roestvastheid, gemakkelijke slijpbaarheid,
een hoge sterkte en een gematigde prijs ( hakmessen ).
AUS6M
Staalsoort die vooral wordt gebruikt door de frima CRKT.
Goedkoop, maar blijft niet zo lang scherp.
154CM/ATS34
154CM was de oorspronkelijke legering, waarna deze nagemaakt is in Japan (ATS34).
Messen uit deze legeringen behouden hun snijvlak erg lang en zijn erg sterk, maar zijn wel gevoeliger voor roest,
duurder en ook moeilijker te slijpen door hun hoge hardheid.
ATS55
Een verdere ontwikkeling van ATS34, momenteel alleen gebruikt door de Amerikaanse fabrikant Spyderco.
VG10
Een van de steeds vaker gebruikte staalsoorten.
Het combineert een hoog percentage koolstof met een hoog percentage molybdenium.
Houdt zijn scherpte goed en is ook redelijk goed tegen roest bestand, nadeel is de hogere prijs. ( Fallkniven )
CPM 420V/CPM440V/CPM3V
Dit zijn staalsoorten uit de zogenaamde poederstaalfamilie.
Deze legeringen kenmerken zich door een erg fijne staalstructuur,
waarbij men afhankelijk van het gebruiksdoel heel erg precies meer of minder elementen kan toevoegen.
Ze bewaren hun scherpte erg lang. ( Benchmade )
1095
Het is redelijk sterk en behoudt zijn scherpte voldoende lang.
Het roest wel erg snel en daarom zie je dit staal meestal met een beschermende coating. ( carbon staal )
O-1
Erg populaire staalsoort bij echte messenmakers, een uitmuntende staalsoort die goedkoop is,
lang scherp blijft en erg sterk is. ( meest gebruikt )
A-2
Een erg sterke staalsoort vooral gebruikt in grote vaste messen (Bark River).
D-2
Door het percentage chroom van 13, is deze staalsoort bijna roestvast.
Het grootste voordeel is dat het een staalsoort is voor extreem gebruik, houdt erg lang zijn scherpte (Boker Vox ).
Titanium
Door de lage hardheid niet geschikt voor buitensporters.
Als duikmes wel goed omdat titanium niet roest.
Cobalt legeringen
Messen gemaakt uit deze legeringen kunnen niet roesten en blijven, in tegenstelling tot titanium,
erg lang scherp maar met een erg hoge prijs.
440A/B/C
Vroeger erg veel gebruikt, maar nu een beetje voorbijgestreefd.
Behalve voor messen die veel in contact komen met water en dan vooral zeewater.
Vaak gebruikt in wat goedkopere messen ( Herbertz ).
AUS6/8
Een erg goede staalsoort die zich kenmerkt door de combinatie van voldoende roestvastheid, gemakkelijke slijpbaarheid,
een hoge sterkte en een gematigde prijs ( hakmessen ).
AUS6M
Staalsoort die vooral wordt gebruikt door de frima CRKT.
Goedkoop, maar blijft niet zo lang scherp.
154CM/ATS34
154CM was de oorspronkelijke legering, waarna deze nagemaakt is in Japan (ATS34).
Messen uit deze legeringen behouden hun snijvlak erg lang en zijn erg sterk, maar zijn wel gevoeliger voor roest,
duurder en ook moeilijker te slijpen door hun hoge hardheid.
ATS55
Een verdere ontwikkeling van ATS34, momenteel alleen gebruikt door de Amerikaanse fabrikant Spyderco.
VG10
Een van de steeds vaker gebruikte staalsoorten.
Het combineert een hoog percentage koolstof met een hoog percentage molybdenium.
Houdt zijn scherpte goed en is ook redelijk goed tegen roest bestand, nadeel is de hogere prijs. ( Fallkniven )
CPM 420V/CPM440V/CPM3V
Dit zijn staalsoorten uit de zogenaamde poederstaalfamilie.
Deze legeringen kenmerken zich door een erg fijne staalstructuur,
waarbij men afhankelijk van het gebruiksdoel heel erg precies meer of minder elementen kan toevoegen.
Ze bewaren hun scherpte erg lang. ( Benchmade )
1095
Het is redelijk sterk en behoudt zijn scherpte voldoende lang.
Het roest wel erg snel en daarom zie je dit staal meestal met een beschermende coating. ( carbon staal )
O-1
Erg populaire staalsoort bij echte messenmakers, een uitmuntende staalsoort die goedkoop is,
lang scherp blijft en erg sterk is. ( meest gebruikt )
A-2
Een erg sterke staalsoort vooral gebruikt in grote vaste messen (Bark River).
D-2
Door het percentage chroom van 13, is deze staalsoort bijna roestvast.
Het grootste voordeel is dat het een staalsoort is voor extreem gebruik, houdt erg lang zijn scherpte (Boker Vox ).
Titanium
Door de lage hardheid niet geschikt voor buitensporters.
Als duikmes wel goed omdat titanium niet roest.
Cobalt legeringen
Messen gemaakt uit deze legeringen kunnen niet roesten en blijven, in tegenstelling tot titanium,
erg lang scherp maar met een erg hoge prijs.
Schede (hoes) van een mes:
Een schede beschermt het mes tegen beschadiging en tegen verwondingen.
Hoe weet je of je een goede schede hebt? Heel simpel. Het mes zit te meeste tijd in deze schede.
Zorg ervoor dat uw mes niet door de schede kan uitkomen als u zich bukt en u in uw been zit.
Bij het uitnemen en terug stoppen van het mes in de schede kun u zien of dit vlot gaat.
Blijft de schede mooi op zijn plek? Steekt de schede niet weg als hij aan uw riem hangt (mooi plat tegen het been aan).
Een schede beschermt het mes tegen beschadiging en tegen verwondingen.
Hoe weet je of je een goede schede hebt? Heel simpel. Het mes zit te meeste tijd in deze schede.
Zorg ervoor dat uw mes niet door de schede kan uitkomen als u zich bukt en u in uw been zit.
Bij het uitnemen en terug stoppen van het mes in de schede kun u zien of dit vlot gaat.
Blijft de schede mooi op zijn plek? Steekt de schede niet weg als hij aan uw riem hangt (mooi plat tegen het been aan).
Pak een schede niet rondom beet indien u het mes eruit trekt.
Zelfs bij een kunststofschede kan een goed scherp mes door de schede heen snijden.
Pak deze dus aan de platte kant van de schede beet, met de snijkant van de hand af.
Een schede voor een lepelmes:
Zelfs bij een kunststofschede kan een goed scherp mes door de schede heen snijden.
Pak deze dus aan de platte kant van de schede beet, met de snijkant van de hand af.
Een schede voor een lepelmes:
Het gebruik van een mes
" Lend a knife, loose a friend "
" Lend a knife, loose a friend "
Als je het mes niet gebruikt hou hem dan in de schede.
Gebruikt u uw mes een lange tijd niet? Smeer het in met olie. Zelf gebruik ik balistol olie.
Draag je mes altijd achter op je heup en niet voor op je lies.
Dit is handiger en veiliger bij het lopen en het bukken (anders voelt u hem wel in uw zijde porren ).
Een andere optie is het mes rond de nek dragen ( als je mes niet te zwaar is ).
Er zijn soms momenten dat je je mes voor enkele seconde even veilig wil opbergen zonder dat je hem steeds in de schede wilt
stoppen. De veilige manier is dan om het mes onder je oksel te stoppen met het scherp van het mes naar beneden gericht.
In de meeste gevallen zul je het mes zo vasthouden dat de scherpe kant van je wegwijst,
het voordeel van deze greep is dat je van je af snijd en dat je er veel kracht mee kunt zetten.
Met de verstevigde greep ben je in staat om op een veilige manier met veel kracht fijn snijwerk te maken.
Met de ene hand houdt je het werkstuk vast terwijl je met de duim van de andere hand
waarmee je het mes vasthoudt het werkstuk naar het mes toetrekt.
Als je nog meer kracht op je mes moet uitoefenen kun je deze greep gebruiken.
Houdt het mes in de ene hand, met je andere hand houdt je het werkstuk stevig vast.
Vervolgens duw je met je duim tegen de rug van het mes, op deze manier kun je veel kracht op je mes uitoefenen.
Draag je mes, bijl of zaag altijd in de hoes ( of dicht geplooid ) als je loopt. Hou u uw mes bij...
Maar moet u het toch doorgeven aan iemand anders,
doe dit dan door het handvat van het mes aan de desbetreffende persoon te reiken.
Let hierbij op dat het scherp van het mes niet aan de kant van uw hand zit.
( Deze methode werkt niet als het lemmet aan twee zijde scherp is. )
De veiligste manier om het mes door te geven is deze:
Gebruikt u uw mes een lange tijd niet? Smeer het in met olie. Zelf gebruik ik balistol olie.
Draag je mes altijd achter op je heup en niet voor op je lies.
Dit is handiger en veiliger bij het lopen en het bukken (anders voelt u hem wel in uw zijde porren ).
Een andere optie is het mes rond de nek dragen ( als je mes niet te zwaar is ).
Er zijn soms momenten dat je je mes voor enkele seconde even veilig wil opbergen zonder dat je hem steeds in de schede wilt
stoppen. De veilige manier is dan om het mes onder je oksel te stoppen met het scherp van het mes naar beneden gericht.
In de meeste gevallen zul je het mes zo vasthouden dat de scherpe kant van je wegwijst,
het voordeel van deze greep is dat je van je af snijd en dat je er veel kracht mee kunt zetten.
Met de verstevigde greep ben je in staat om op een veilige manier met veel kracht fijn snijwerk te maken.
Met de ene hand houdt je het werkstuk vast terwijl je met de duim van de andere hand
waarmee je het mes vasthoudt het werkstuk naar het mes toetrekt.
Als je nog meer kracht op je mes moet uitoefenen kun je deze greep gebruiken.
Houdt het mes in de ene hand, met je andere hand houdt je het werkstuk stevig vast.
Vervolgens duw je met je duim tegen de rug van het mes, op deze manier kun je veel kracht op je mes uitoefenen.
Draag je mes, bijl of zaag altijd in de hoes ( of dicht geplooid ) als je loopt. Hou u uw mes bij...
Maar moet u het toch doorgeven aan iemand anders,
doe dit dan door het handvat van het mes aan de desbetreffende persoon te reiken.
Let hierbij op dat het scherp van het mes niet aan de kant van uw hand zit.
( Deze methode werkt niet als het lemmet aan twee zijde scherp is. )
De veiligste manier om het mes door te geven is deze:
of deze manier:
Denk eraan, als u slipt met het mes, zult u waarschijnlijk uw duim mogen oprapen!
Bij niet alle messen is het slijpen en het gebruik van een mes van toepassing, zoals de Tom Brown Tracker.
Dit mes heeft een eigen handleiding die u terug vindt op Google.
Bij niet alle messen is het slijpen en het gebruik van een mes van toepassing, zoals de Tom Brown Tracker.
Dit mes heeft een eigen handleiding die u terug vindt op Google.
Of zoals de Tops Atax:
Snijtechnieken:
Zorg voor een ruime veilige werkruimte.
U kunt deze bepalen door een gestrekte arm uit te steken, als een cirkel om je heen en niemand te raken.
Indien iemand in de werkcirkel komt, stopt u met werken en doet u het mes in de schede.
Indien men vermoeid is geen mes gebruiken.
Stel vast waar het mes naar toe kan gaan indien u zou uitschieten voordat je de snee inzet,
controleer of er geen lichaamsdelen geraakt kunnen worden.
U kunt deze bepalen door een gestrekte arm uit te steken, als een cirkel om je heen en niemand te raken.
Indien iemand in de werkcirkel komt, stopt u met werken en doet u het mes in de schede.
Indien men vermoeid is geen mes gebruiken.
Stel vast waar het mes naar toe kan gaan indien u zou uitschieten voordat je de snee inzet,
controleer of er geen lichaamsdelen geraakt kunnen worden.
Kijk even naar de bovenstaande afbeelding. Deze laat zien waar de belangrijkste aders lopen.
Als u slipt met het mes en raakt 1 van deze aders zit u met een zeer grote en levensbedreigende verwonding.
Op de onderstaande afbeelding ziet u de grootste fout.
Als ik nu zou slippen met mijn mes zou ik mijn dijbeenslagader ( rode lijn ) raken!
Als u slipt met het mes en raakt 1 van deze aders zit u met een zeer grote en levensbedreigende verwonding.
Op de onderstaande afbeelding ziet u de grootste fout.
Als ik nu zou slippen met mijn mes zou ik mijn dijbeenslagader ( rode lijn ) raken!
Dit is de goede manier:
Als u werkt met een mes, zorg ervoor dat u niet afgeleid of moe bent.
Wees voorzichtig en let op!!!
Dan nu enkele diverse snijtechnieken:
Wees voorzichtig en let op!!!
Dan nu enkele diverse snijtechnieken:
Gewone snij manier:
Duim techniek:
Uw duwt met uw duim tegen de achterkant van het lemmet.
Zo krijgt u controle en kunt u heel precies werken.
Uw duwt met uw duim tegen de achterkant van het lemmet.
Zo krijgt u controle en kunt u heel precies werken.
Schaar techniek:
Hou de tak die u wilt doorsnijden tegen uw borst aan.
Draai het mes zo dat de scherpe kant van je af wijst en dat uw knokkels tegen uw borst komen.
Hou uw armen horizontaal.
Dan haalt u diep adem terwijl u uw ellebogen naar achter doet ( uw polsen houdt u stil ).
Alle kracht komt nu vanuit uw schouderbladeren .
Handig als u weinig kracht hebt in de handen ).
Hou de tak die u wilt doorsnijden tegen uw borst aan.
Draai het mes zo dat de scherpe kant van je af wijst en dat uw knokkels tegen uw borst komen.
Hou uw armen horizontaal.
Dan haalt u diep adem terwijl u uw ellebogen naar achter doet ( uw polsen houdt u stil ).
Alle kracht komt nu vanuit uw schouderbladeren .
Handig als u weinig kracht hebt in de handen ).
Scheenbeen techniek:
Dit is een variant op de schaar techniek.
U plaatst uw pols tegen uw scheenbeen en trekt te stok weg. Uw pols blijft op de plek!
Dit is een variant op de schaar techniek.
U plaatst uw pols tegen uw scheenbeen en trekt te stok weg. Uw pols blijft op de plek!
Stuk afdoen van een dunnere stok:
U houdt uw mes met de scherpe kant naar boven en legt hierop de tak.
U houdt uw mes met de scherpe kant naar boven en legt hierop de tak.
Met uw duim geeft u druk op de tak terwijl u deze naar u toe draait.
Plaats hiervoor de duim juist langs het mes ( zie foto's hieronder ).
DRAAI NAAR U TOE!!!
Draait u weg van u.... Gaat de tak wegschieten en zit u met de duim in uw mes snede!
Plaats hiervoor de duim juist langs het mes ( zie foto's hieronder ).
DRAAI NAAR U TOE!!!
Draait u weg van u.... Gaat de tak wegschieten en zit u met de duim in uw mes snede!
Splijten van hout met een mes:
Zorg voor een stevige ondergrond ( boomstam ) zodat uw mes niet weg kan schieten.
Dan houdt u het mes veilig ( alsof u een pen recht vasthoudt ) vast en plaatst de punt op het te splijten stuk hout.
Scherpe kant wijst van u weg en de rug van het mes wijst naar je hand toe.
Dan slaat u met de hand vanboven op het mes handvat.
Waardoor het stuk hout open splijt ( Foto rechts: ).
Zorg voor een stevige ondergrond ( boomstam ) zodat uw mes niet weg kan schieten.
Dan houdt u het mes veilig ( alsof u een pen recht vasthoudt ) vast en plaatst de punt op het te splijten stuk hout.
Scherpe kant wijst van u weg en de rug van het mes wijst naar je hand toe.
Dan slaat u met de hand vanboven op het mes handvat.
Waardoor het stuk hout open splijt ( Foto rechts: ).
Gaande weg draait u de stok rond zodat u een inkeping rondom de stok krijgt zodat u deze gemakkelijk en netjes kunt breken.
Als u nu uw mes draait, splijt het hout open:
Gat maken:
Zorg dat u met 1 hand de tak/plank waarin u snijdt goed vast hebt.
Dan drukt u het mes schuin in het hout en u maakt een draaiende beweging ( zover u kunt ).
Dan gaat u terug naar het startpunt en doet het geheel opnieuw.
Zo maakt u een gat dat perfect is om te gebruiken bij een vuurboog.
Zorg dat u met 1 hand de tak/plank waarin u snijdt goed vast hebt.
Dan drukt u het mes schuin in het hout en u maakt een draaiende beweging ( zover u kunt ).
Dan gaat u terug naar het startpunt en doet het geheel opnieuw.
Zo maakt u een gat dat perfect is om te gebruiken bij een vuurboog.
V - Notch:
Zeer handig als u een pijlpunt of speerpunt wilt bevestigen:
Zeer handig als u een pijlpunt of speerpunt wilt bevestigen:
Er is ook nog een andere techniek:
Als eerste maakt u aan beide kanten een kleine inkeping met de priem:
Als eerste maakt u aan beide kanten een kleine inkeping met de priem:
Dan maakt twee inkepingen met de mes iets verder en 90 ten opzichte van de met de priem gemaakte gaten:
Dan komt het zachte plooi werk ( let op de stand van de duimen ):
Dan draait u de stok ( 180° ) en doet u dit opnieuw.
Hierna draai u de stok 90° zodat de inkeping die u gemaakt heeft met de priem naar boven ligt en plooit u opnieuw
Hierna draai u de stok 90° zodat de inkeping die u gemaakt heeft met de priem naar boven ligt en plooit u opnieuw
De vezels zullen nu breken en u heeft uw v-notch:
Schors afdoen:
Wilt u schors afdoen van een stuk hout om koord te maken of om tondel te maken?
Dan is het handig als uw mes een rechte boven kant heeft.
Zo spaar u uw mesblad.
Wilt u schors afdoen van een stuk hout om koord te maken of om tondel te maken?
Dan is het handig als uw mes een rechte boven kant heeft.
Zo spaar u uw mesblad.
Tot zover het mes vast houden en ermee snijden.
Wat gaan we snijden? Hout! Gaat u ander materiaal snijden heeft u kans om het mes te beschadigen.
Een dik stuk hout kunt u ook door krijgen met een kleiner mes. Gewoon denken als een bever.
Wat gaan we snijden? Hout! Gaat u ander materiaal snijden heeft u kans om het mes te beschadigen.
Een dik stuk hout kunt u ook door krijgen met een kleiner mes. Gewoon denken als een bever.
Een leuke manier om het gevoel in je vingers te krijgen is een try stick te maken van Mors Kochanski.
De inkepingen die u hier leert zijn altijd te gebruiken, van vallen tot tentstokken.
De inkepingen die u hier leert zijn altijd te gebruiken, van vallen tot tentstokken.
Try stick inkepingen:
Mini try stick:
Als u gaat werken met hout is dit een leuke manier om geen blaren te krijgen:
Hout splijten met je mes:
Als u onverwachts in een overlevingssituatie terecht komt,
zult u hout moeten splijten voor het maken van sommige gebruiksvoorwerpen (batonen).
In zo'n geval kun je je vast mes gebruiken om er hout mee te splijten, zonder dat je mes beschadigd raakt.
Zoek een dikke stevige tak die lekker in de hand ligt en die ongeveer een halve meter lang is deze vormt de "hamer".
Zet vervolgens het mes op het stammetje dat je wilt gaan splijten,
geef vervolgens met de "hamer" een krachtige tik op de rug van het lemmet.
( Het beste hiervoor is een mes dat uit 1 deel gemaakt is. ) Herhaal dit tot het stammetje helemaal gespleten is.
Op deze manier kun je hout splijten zonder een bijl te gebruiken.
Als u onverwachts in een overlevingssituatie terecht komt,
zult u hout moeten splijten voor het maken van sommige gebruiksvoorwerpen (batonen).
In zo'n geval kun je je vast mes gebruiken om er hout mee te splijten, zonder dat je mes beschadigd raakt.
Zoek een dikke stevige tak die lekker in de hand ligt en die ongeveer een halve meter lang is deze vormt de "hamer".
Zet vervolgens het mes op het stammetje dat je wilt gaan splijten,
geef vervolgens met de "hamer" een krachtige tik op de rug van het lemmet.
( Het beste hiervoor is een mes dat uit 1 deel gemaakt is. ) Herhaal dit tot het stammetje helemaal gespleten is.
Op deze manier kun je hout splijten zonder een bijl te gebruiken.
Kleine bomen omdoen met je mes:
Deze techniek werkt met levende bomen tot een pols dik.
1 - plaats het mes ( kniehoogte ) in een hoek van 45 graden.
2 - beweeg het mes op en neer terwijl u drukt ( het mes snijdt nu is de boom )
3 - Op het laatste moment moet u zien dat de boom niet breekt! u moet hem wat omhoog tillen, dit maakt het snijden gemakkelijker.
Deze techniek werkt met levende bomen tot een pols dik.
1 - plaats het mes ( kniehoogte ) in een hoek van 45 graden.
2 - beweeg het mes op en neer terwijl u drukt ( het mes snijdt nu is de boom )
3 - Op het laatste moment moet u zien dat de boom niet breekt! u moet hem wat omhoog tillen, dit maakt het snijden gemakkelijker.
Takken breken:
Bron: mors kochanski
Bron: mors kochanski
Werken met een bijl:
Foto hieronder, het linkerbijl is goed, de rechter toont een kromgetrokken steel.
Voordat je een bijl gebruikt, is het aan te raden om de bijl zelf op de volgende punten te controleren.
Vertoont de kop geen scheuren of breuken?
Zit de steel vast in de kop?
Zit de spie nog op zijn plaats?
Zitten er geen scheuren, barsten en splinters in de steel?
Is de steel niet kromgetrokken naar een zijkant (zoals Foto hieronder:)?
Is de bijl nog scherp?
Is het scherp recht en heel?
Zit er geen roest op de bijl?
Voordat je een bijl gebruikt, is het aan te raden om de bijl zelf op de volgende punten te controleren.
Vertoont de kop geen scheuren of breuken?
Zit de steel vast in de kop?
Zit de spie nog op zijn plaats?
Zitten er geen scheuren, barsten en splinters in de steel?
Is de steel niet kromgetrokken naar een zijkant (zoals Foto hieronder:)?
Is de bijl nog scherp?
Is het scherp recht en heel?
Zit er geen roest op de bijl?
Veiligheid tijdens het hakken.
Een handbijl (of keukenbijl) hou je tijdens het hakken vast met 1 hand.
Net zoals uw mes moet uw bijl scherp zijn.
Een aks (boombijl) hou je altijd met 2 handen vast. Laat het gewicht van de bijl het werk doen.
Kap nooit op leunend hout, steeds op steunend hout, anders veert het bijl of het hout weg.
Zorg ervoor dat er zich geen toeschouwers in de nabijheid of in de hakrichting bevinden.
Hou je voet of hand steeds buiten bereik van je bijl, moest deze om één of andere reden uitglijden of wegschieten.
Gebruik nooit een bijl waarvan de kop en de steel niet goed vast aan elkaar zitten.
( Deze tips zijn ook van toepassing op messen ).
Als je het bijl niet gebruikt, smeer het bijl in met olie en bewaar het dan in de beschermhoes.
Dit voorkomt ongelukken en zorgt er tevens voor dat de bijl scherp blijft.
Sla een bijl nooit in het zand dan wordt het bot.
Heb je geen beschermhoes bij je bijl, sla hem dan in een blok of een boomstam
(dit om snijwonden te voorkomen, zo kunt u er niet tegenaan lopen ).
Op de afbeelding hieronder ziet u de foute manier. Het snijblad steekt uit en iedereen kant zich eraan snijden.
Een handbijl (of keukenbijl) hou je tijdens het hakken vast met 1 hand.
Net zoals uw mes moet uw bijl scherp zijn.
Een aks (boombijl) hou je altijd met 2 handen vast. Laat het gewicht van de bijl het werk doen.
Kap nooit op leunend hout, steeds op steunend hout, anders veert het bijl of het hout weg.
Zorg ervoor dat er zich geen toeschouwers in de nabijheid of in de hakrichting bevinden.
Hou je voet of hand steeds buiten bereik van je bijl, moest deze om één of andere reden uitglijden of wegschieten.
Gebruik nooit een bijl waarvan de kop en de steel niet goed vast aan elkaar zitten.
( Deze tips zijn ook van toepassing op messen ).
Als je het bijl niet gebruikt, smeer het bijl in met olie en bewaar het dan in de beschermhoes.
Dit voorkomt ongelukken en zorgt er tevens voor dat de bijl scherp blijft.
Sla een bijl nooit in het zand dan wordt het bot.
Heb je geen beschermhoes bij je bijl, sla hem dan in een blok of een boomstam
(dit om snijwonden te voorkomen, zo kunt u er niet tegenaan lopen ).
Op de afbeelding hieronder ziet u de foute manier. Het snijblad steekt uit en iedereen kant zich eraan snijden.
Sla het bijl volledig in het hout.
Om het uit de stam te trekken, duwt u eerst het bijl handvat naar beneden.
Om het uit de stam te trekken, duwt u eerst het bijl handvat naar beneden.
Dan pas naar boven om het bijl los te maken.
Dan het vellen van een boom.
U maakt een eerste inkeping ( nr: 1 hieronder ). Dan maakt u de tweede inkeping hoger in de boom ( nr. 2 hieronder ).
Dan zorgt da zwaartekracht dat de boom valt in de richting van de eerste inkeping.
U maakt een eerste inkeping ( nr: 1 hieronder ). Dan maakt u de tweede inkeping hoger in de boom ( nr. 2 hieronder ).
Dan zorgt da zwaartekracht dat de boom valt in de richting van de eerste inkeping.
Zoals u hieronder ziet moet u zo laag mogelijk kappen ( wel min 30 cm boven de grond).
Dit zorgt er ook voor dat als u mist, het bijl sneller in de grond slaat.
Probeer nooit als onervaren persoon een grote boom om te kappen.
Let ook op dat als u kapt, uw gehele lichaam uit het pad van het bijl is!
Dit zorgt er ook voor dat als u mist, het bijl sneller in de grond slaat.
Probeer nooit als onervaren persoon een grote boom om te kappen.
Let ook op dat als u kapt, uw gehele lichaam uit het pad van het bijl is!
Let op!
Sta nooit pal achter de boom! De stam kan bij het vallen omhoog zwiepen en u in de borst of gezicht raken met zeer veel kracht.
Sta nooit pal achter de boom! De stam kan bij het vallen omhoog zwiepen en u in de borst of gezicht raken met zeer veel kracht.
Takken van de boom afkappen:
Inkeping maken met het bijl.
Als eerste, sta op de boomstam, slaat u mis zal het bijl in de boom zitten en niet in uw been.
Als eerste, sta op de boomstam, slaat u mis zal het bijl in de boom zitten en niet in uw been.
Het juist kappen in een liggende stam:
1: Slechte hoek want u gaat te veel energie verbruiken.
2: goede hoek
3: levens gevaarlijk
1: Slechte hoek want u gaat te veel energie verbruiken.
2: goede hoek
3: levens gevaarlijk
Ook grotere bomen kreeg men om met een stenen bijl.
Men maakte vuur aan de voet van de boom.
Hogerop beklede men de boom met klei of modder ( zodat het hier niet brandde ).
Met een stenen bijl kapte men de verkoolde stukken weg.
Men maakte vuur aan de voet van de boom.
Hogerop beklede men de boom met klei of modder ( zodat het hier niet brandde ).
Met een stenen bijl kapte men de verkoolde stukken weg.
Blokken hakken:
Dit is wat wij het meeste zullen doen als bushcrafters.
De tijd van gehele bomen om te kappen is gedaan hier in Belgie en Nederland.
U kunt ook altijd een hout kapcursus volgen via Natuurpunt/CVN
Het hakken:
Ik zet mijn hout altijd op het uiteinde van een boomstronk dat ik gebruik als kapblok.
Moest ik mis slaan slaat het bijl zich vast in het boomstronk of in de grond.
Dit is wat wij het meeste zullen doen als bushcrafters.
De tijd van gehele bomen om te kappen is gedaan hier in Belgie en Nederland.
U kunt ook altijd een hout kapcursus volgen via Natuurpunt/CVN
Het hakken:
Ik zet mijn hout altijd op het uiteinde van een boomstronk dat ik gebruik als kapblok.
Moest ik mis slaan slaat het bijl zich vast in het boomstronk of in de grond.
Dan ga ik op mijn knieen zitten en zo heb ik de juiste hoogte.
Met gestrekte armen mik ik, want tijdens de slag rekt mijn lichaam nog iets uit.
Met gestrekte armen mik ik, want tijdens de slag rekt mijn lichaam nog iets uit.
Om het lichaam nog wat uitrekt mik ik op het voorste deel van het te hakken hout.
Als ik dan sla in het juist mooi in het midden.
Als ik dan sla in het juist mooi in het midden.
Ik hef mijn bijl juist boven mijn hoofd en laat met een beetje kracht het naar beneden komen.
Denk eraan, hoe meer kracht u gebruikt om te kappen, hoe meer kans u heeft om fout te slaan.
Denk eraan, hoe meer kracht u gebruikt om te kappen, hoe meer kans u heeft om fout te slaan.
Het bijl komt perfect in het midden van het hout terecht.
Het kan zijn dat u enkele keren moet slaan ( toch zeker bij harder hout ).
Het kan zijn dat u enkele keren moet slaan ( toch zeker bij harder hout ).
Heeft u geen boomstronk te beschikking zijn dit enkele andere manier:
Dit hieronder is een gevorderde techniek.
Ik doe hem liever niet! Als u genoeg ervaring hebt is dit iets anders.
1. leg de blok hout schuin op een ander stuk hout.
2. sla met een slag de blok in twee, doe dit met de nodige concentratie.
3. Als u slaat zorg ervoor dat het bijl verder naar achter gaat ( zo is het bijl ver genoeg achter u ).
Ik doe hem liever niet! Als u genoeg ervaring hebt is dit iets anders.
1. leg de blok hout schuin op een ander stuk hout.
2. sla met een slag de blok in twee, doe dit met de nodige concentratie.
3. Als u slaat zorg ervoor dat het bijl verder naar achter gaat ( zo is het bijl ver genoeg achter u ).
Een grotere blok kunt u klieven in twee met een kloofbijl.
Heeft u dit niet dan in er een andere mogelijkheid.
U kapt de zijkanten af!
Heeft u dit niet dan in er een andere mogelijkheid.
U kapt de zijkanten af!
Dan heeft u nog maar een kleine blok op in twee te klieven.
Aanmaakhout maken:
U plaatst uw bijl op het hout.
Dan tilt u beide op en slaat ze samen op de kapblok.
Het bijl splijt nu het hout.
Let op! Plaats nooit uw vingers/hand tussen het bijl en het hout! Dit komt best hard aan ;)
U plaatst uw bijl op het hout.
Dan tilt u beide op en slaat ze samen op de kapblok.
Het bijl splijt nu het hout.
Let op! Plaats nooit uw vingers/hand tussen het bijl en het hout! Dit komt best hard aan ;)
Bijl slijpen:
Plaats het bijl tussen een boomstam en een paaltje ( a ).
Gebruik eerst een vijl of een ruwe slijpsteen om de bramen te verwijderen en het profiel terug goed te krijgen.
Denk eraan, een vijl werkt alleen maar als u hem in van u afduwt !
Doe dit steeds in de richting van de afbeelding hier onder ( b ). Werk daarna met een fijnere steen in cirkelvormige bewegingen.
Trek de steen niet van de snijrand af, maar druk hem op het blad.
Draai het bijl om en herhaal de vorige stappen. Maak nu wel de cirkelbewegingen in tegenover gestelde richting.
Plaats het bijl tussen een boomstam en een paaltje ( a ).
Gebruik eerst een vijl of een ruwe slijpsteen om de bramen te verwijderen en het profiel terug goed te krijgen.
Denk eraan, een vijl werkt alleen maar als u hem in van u afduwt !
Doe dit steeds in de richting van de afbeelding hier onder ( b ). Werk daarna met een fijnere steen in cirkelvormige bewegingen.
Trek de steen niet van de snijrand af, maar druk hem op het blad.
Draai het bijl om en herhaal de vorige stappen. Maak nu wel de cirkelbewegingen in tegenover gestelde richting.
Een double bit bijl slijpt u op dezelfde manier als hierboven beschreven.
De truk is op 1 kant van het bijl in een blok hout te slaan.
Als u 1 kant geslepen heeft, klopt u de andere kant in de blok.
De truk is op 1 kant van het bijl in een blok hout te slaan.
Als u 1 kant geslepen heeft, klopt u de andere kant in de blok.
Onder tussen zijn er ook ronde pucks te koop wat het slijpen gemakkelijker maken. LET OP met uw vingers!
Ik persoonlijk haal mijn bijl ook over de slijpstenen om hem dan op een zacht stuk leer te stroppen ( zachte convex ).
Ik persoonlijk haal mijn bijl ook over de slijpstenen om hem dan op een zacht stuk leer te stroppen ( zachte convex ).
Als u even niet oplet of gewoon pech hebt komt er een moment dat er een hap uit het bijl is.
Frustratie, gevloek... Het komt allemaal.
Dan moet u een volledige nieuwe edge erop zetten en de beschadiging weg werken zoals hieronder op de foto's staat.
U slijpt als ware de edge eerst weg om dan er een nieuwe edge op te zetten.
Frustratie, gevloek... Het komt allemaal.
Dan moet u een volledige nieuwe edge erop zetten en de beschadiging weg werken zoals hieronder op de foto's staat.
U slijpt als ware de edge eerst weg om dan er een nieuwe edge op te zetten.
Steel vervangen:
Begraaf de snede van het bijl in aarde/vochtig zand ( dit zorg ervoor dat de hardheid niet verloren gaat door de warmte ).
Maak er dan een klein vuur boven op en brand de steel eruit.
Thuis kunt u de steel uitboren.
Begraaf de snede van het bijl in aarde/vochtig zand ( dit zorg ervoor dat de hardheid niet verloren gaat door de warmte ).
Maak er dan een klein vuur boven op en brand de steel eruit.
Thuis kunt u de steel uitboren.
Dan heeft u een nieuwe steel nodig.
Deze moet u op maat snijden.
Als het bijl perfect vast moet u er nog een wig inzetten ( hout krimpt en door de wig blijft het bijl stevig vast zitten ).
Deze moet u op maat snijden.
Als het bijl perfect vast moet u er nog een wig inzetten ( hout krimpt en door de wig blijft het bijl stevig vast zitten ).
Na gebruik zet u de steel het beste in lijnzaadolie.
U neemt een zacht vodje en dept dit vol met olie. Deze olie wrijft u zacht in de steel.
Let op! Doeken met lijnzaadolie drenkt u het beste na gebruik even in water.
Doeken met lijnzaadolie kunnen spontaan ontbranden ( zoals hooibroed ).
U neemt een zacht vodje en dept dit vol met olie. Deze olie wrijft u zacht in de steel.
Let op! Doeken met lijnzaadolie drenkt u het beste na gebruik even in water.
Doeken met lijnzaadolie kunnen spontaan ontbranden ( zoals hooibroed ).
Machete's:
Kukri Machete:
Meer een groot mes dan een machete. De Kukri is een geweldige multi-tasker.
De grote zware taken zoals het hakken gebeurt dicht bij het handvat,
De scherpe binnenbocht geeft grote controle voor fijnere taken.
Bij de meeste kurki word aangeraden ze eerst bij te slijpen.
U moet wel flink grip hebben op het handvat!
Anders heeft de machete de neiging iets te draaien in je hand als het lemmet met een klap de boom raakt.
Meer een groot mes dan een machete. De Kukri is een geweldige multi-tasker.
De grote zware taken zoals het hakken gebeurt dicht bij het handvat,
De scherpe binnenbocht geeft grote controle voor fijnere taken.
Bij de meeste kurki word aangeraden ze eerst bij te slijpen.
U moet wel flink grip hebben op het handvat!
Anders heeft de machete de neiging iets te draaien in je hand als het lemmet met een klap de boom raakt.
Gewone machete:
De machete is een essentieel instrument voor de avontuurlijke wandelaars.
Ze worden gebruikt voor het maaien, snoeien van planten en om plaats te maken in de jungle.
Ik persoonlijk verkies de gator jr. machete van gerber. Klein, sterk, scherp en een zaag rug.
Als u kap met een machete, kap van boven schuin in een hoek naar beneden.
let op dat er niemand rond u staat en dat u niet in uw eigen scheenbeen kapt.
Als je vermoeid bent is het niet verstandig om een kapmes te gebruiken
Laat het gewicht van het kapmes het werk doen
Maak altijd een stukje touw aan het handvat van de machete vast.
Door deze om je hand heen te slaan voorkom je dat een kapmes dat uit je handen los glipt met alle gevolgen vandien.
De machete is een essentieel instrument voor de avontuurlijke wandelaars.
Ze worden gebruikt voor het maaien, snoeien van planten en om plaats te maken in de jungle.
Ik persoonlijk verkies de gator jr. machete van gerber. Klein, sterk, scherp en een zaag rug.
Als u kap met een machete, kap van boven schuin in een hoek naar beneden.
let op dat er niemand rond u staat en dat u niet in uw eigen scheenbeen kapt.
Als je vermoeid bent is het niet verstandig om een kapmes te gebruiken
Laat het gewicht van het kapmes het werk doen
Maak altijd een stukje touw aan het handvat van de machete vast.
Door deze om je hand heen te slaan voorkom je dat een kapmes dat uit je handen los glipt met alle gevolgen vandien.
Zaag:
Bij een zaag zijn de tanden extra gehard zodat ze heel lang scherp blijven.
De tanden staan heel licht schuin waardoor je ze voor fijn en voor wat grover werk kunt gebruiken.
Veilig zagen en zorgen dat de zaag niet klem komt te zitten.
Aanraders zijn de Buck zagen en de Bahco zagen.
U kunt ook met een zaagblad zelf een zaag maken (kampbenodigheden).
Bron: Mors Kochanski
Hier ziet u hoe u het beste de zaag en het hout vantneemt:
De tanden staan heel licht schuin waardoor je ze voor fijn en voor wat grover werk kunt gebruiken.
Veilig zagen en zorgen dat de zaag niet klem komt te zitten.
Aanraders zijn de Buck zagen en de Bahco zagen.
U kunt ook met een zaagblad zelf een zaag maken (kampbenodigheden).
Bron: Mors Kochanski
Hier ziet u hoe u het beste de zaag en het hout vantneemt:
Nog veiliger is het als u een statief maakt:
Hout zagen zonder een steun:
Een Wig:
Een gemakkelijke manier om hout te splijten, een wig. Tegenwoordig kunt u stalen wiggen kopen.
Maar u kunt ook 1 snijden uit een stuk hard hout.
Als u dan een kleine inkeping in het hout hebt kunt u het verder splijten met de wig zoals u hier onder ziet. Deze inkeping was gemaakt met een zakmes.
Een gemakkelijke manier om hout te splijten, een wig. Tegenwoordig kunt u stalen wiggen kopen.
Maar u kunt ook 1 snijden uit een stuk hard hout.
Als u dan een kleine inkeping in het hout hebt kunt u het verder splijten met de wig zoals u hier onder ziet. Deze inkeping was gemaakt met een zakmes.